www.parowozy.com.pl

Panewka

Wiadomo kto wpisywał jaworzyńskie wagony do rejestru i kto skutecznie zablokował ich wywózke do renowacji. Efekt mamy wiadomy , ale takie sprawy to nie specjalność dolnośląska a porąbanej polskiej zawiści przed tymi "lepszymi". Przykładów w kraju znalazłoby się....Książke można napisać i sprzedawała by się ślicznie. Niestety ,nie ma lekarstwa na polskie przywary.....................

Szepol

borsig23

Witam wszystkich!
Kolego Szepol zastanawiam się jakie to przeszkody stanęły Wam na drodze, aby starać się o któryś z całego rzędu zabytkowych wagonów?Jesteście najbliżej zlokalizowaną palcówką muzealną. Sikorki donoszą, że kontakty z ich właścicielem, czyli PKP S.A. kierownictwo muzeum na doskonałe.Na brak pieniędzy jaworzyńska placówka również nie może narzekać, bo jeśli potrafi zakupić po cenach rynkowych Ty51 (de facto sprzed nosa innej organizacji, która miała ją zakupić za mniejsze pieniądze), to o jakich powodach mowa?

Pozdrawiam Darek

Szepol

Maciej96

Panowie, dlaczego prędzej czy później każdy temat schodzi na te same tory? Udowadnianie sobie niewiadomo czego... Zarzucanie sobie działań i zaniechań... Pytam się po co? Zamiast się wspierać, prowadzimy dysputy tak naprawdę nic nie dające, konsekwencją jest tylko pogłębiająca się nieufność.

Ja mogę tylko powiedzieć, że chyba udało mi się zrobić maleńki kroczek w tym dobrym kierunku. Prosząc o pomoc kolegów z innych organizacji, otrzymałem ją. Naturalnie zdaję sobie sprawę, że bolało ich serce, że ten wagon opuszcza ich region. Tym bardziej cenię ich pomoc. Może powinniśmy sobie zacząć pomagać w sytuacjach, gdy mamy w jakikolwiek sposób możliwość zachować kolejny zabytek i odrestaurować go w sensownym czasie.

Myślmy co zrobić, żeby to co tak cenimy zostało dla następnych pokoleń, a nie tylko dla nas. Może wtedy zmienimy perspektywę patrzenia, bo nie będzie centralne "ja" i zapatrzenie w siebie, a dalsza perspektywa i mglisty horyzont. Może wtedy też podzielimy swoje siły i uwagę na to co teraz jest możliwe i niezbędne oraz na to co chcielibyśmy w przyszłości. To co pomiędzy będzie skomplikowaną układanką, którą może każdy w głowie układać. Może wtedy będzie mniej postów maści "a ty to, a ty tamto, a bo ja..."

krawczykus

Maciej96

Prasa nie wytrzymała i musiała napisać o Jaworzyńskim wagonie Smile

oto efekt
[link widoczny dla zalogowanych]

w tekście znalazł się kolega Irys, Paweł Mierosławski, Rysiu z PSMK i Łukasz SMK Jaworzyna Śląska Smile

Tiepłuszka z duszą
Tylko numer inwentarzowy wagonu nie jest znany, więc będzie oznaczony prawdopodobnym: "308-206". Reszta - jak przed laty. Pół roku wystarczyło, by pracownicy Muzeum Wojska i pomagający im zapaleńcy - miłośnicy kolei - znaleźli, kupili, przetransportowali i odrestaurowali zabytkowy rosyjski wagon. I - co najważniejsze - z pietyzmem odtworzyli każdy jego szczegół

Fot. Cezary Aszkiełowicz / AG Pomnik to nietypowy - taki, który przeniesie nas w czasie, pozwoli wręcz dotknąć przeszłości. Dla wielu będzie namacalnym, bolesnym nawet wspomnieniem historii własnej rodziny, dla młodzieży - lekcją bijącą na głowę wiedzę z podręczników. Cała zresztą ekspozycja Muzeum Wojska "Na okrutnej ziemi - losy Polaków zesłanych na Sybir od XVIII wieku do 1956 roku", która będzie otwarta pod koniec sierpnia - nie ma precedensu.

Namierzona, przewieziona w jednym kawałku

Oficjalna nazwa: wagon towarowy kryty znormalizowanej konstrukcji rosyjskiej typu 1892. Rosyjska, potoczna: tiepłuszka. Dokładnie w tym czasie, który ma upamiętnić, była użytkowana przez koleje radzieckie. Tym konkretnym wagonem - który stanie w Białymstoku - Sybiracy akurat nie byli przewożeni, tylko wojsko. Ale jest identyczny. Wagon przybędzie do Białegostoku lada moment - w Zakładach Napraw Pojazdów Szynowych w Malborku kończy się właśnie jego odrestaurowywanie. Od poniedziałku przed białostockim muzeum zaczną być układane szyny. Będą czekały na jego transport.

- Jeśli nie zdarzy się nic nieprzewidzianego, tfu-tfu, to znaczy, że się udało. Ale projekt był ryzykowny ze względu na presję czasu - mówi Maciej Michalik, członek stowarzyszenia "Kolejowe Podlasie" oraz Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei. Dlaczego się w to włączył? - To jest coś, czego nie robiłem wcześniej, zdobywam więc nowe doświadczenia - odpowiada po prostu.

To z nim rozmawiał dyrektor Muzeum Wojska Robert Sadowski o swojej wizji muzeum Sybiru. Wykluwała się od ogółu do szczegółu, a te już ogarnął Maciek. Zlokalizował pasujący wagon, unikatowy w Europie. Zobaczył go na zdjęciu w informacji od Pawła Mierosławskiego, szefa stowarzyszenia. Stał sobie od lat na terenie wagonowni w Jaworzynie Śląskiej, wbity w wagon francuski z około 1890 roku. Wisiał na jego zderzakach, z jednym zestawem kołowym w powietrzu.

- Wydaje się, że bez szybkiej i fachowej interwencji ten rzadki w kraju pojazd będzie można uznać za definitywnie stracony - alarmował kolegów Mierosławski.

- Nadaje się idealnie - zachwycił się Maciek. - Dużo lepiej niż wagon pruski, który można było zdobyć bez większego wysiłku od złomiarza. Ale pruski...? Rosyjski jest autentyczny - uznał. I zaczął "kombinować".

Telefonicznie ustalał z wrocławskim oddziałem PKP Nieruchomości co to za wagon i jakie są możliwości jego kupna. Warszawska centrala wyraziła na to zgodę po zabiegach dyrektora muzeum. Do Jaworzyny po eksponat pojechał tir z naczepą niskopodłogową, potrzebny był też duży dźwig do załadunku. Maciek ustalał formalności przez telefon (dodajmy, że na co dzień mieszka w Białymstoku, pracuje w firmie JKT, części koncernu Mölnlycke jako kierownik inżynierii produktu, do tego studiuje prawo i... w marcu doczekał się pierwszej córeczki Nadii - ma więc sporo na głowie). W załadunku uczestniczyli koledzy z PSMK oraz z SMK w Jaworzynie Śląskiej. Maciek dziękował Ryśkowi i Łukaszowi na jednym z forów internetowych.

- Uważam, że jest to jeden z przykładów dobrej współpracy pomiędzy organizacjami w kraju, gdzie nie ma statutów, a jest minimum zaufania niezbędnego do współpracy - napisał.

Inny entuzjasta kolei, Irys, odpowiedział: - Niezmiernie miło mi czytać, że jeden z wagonów z tzw. "wagonówki" z Jaworzyny został uratowany. Widać dało się wagon podnieść i przewieźć w jednym kawałku, w co niektórzy powątpiewali.

Tiepłuszka pojechała do Malborka. W tamtejszym zakładzie zajmują się naprawami cystern i uznali, że dadzą jej radę - mają też serce do kolejowych zabytków. Osobiście doglądają jej prezesi - Maciej Cybulski i Wojciech Kozaczek. Jej renowację zgodnie ze wszystkimi zasadami sztuki wzięli sobie za punkt honoru. Wymienione jest już całe pudło drewniane i przerdzewiałe elementy stalowe. Pozostało dopieścić szczegóły.

Z rąk do rąk

Maciej dał nura do internetu w poszukiwaniu historycznych opracowań, a Paweł - do swojej przepastnej biblioteki. Starali się wygrzebać jak najwięcej wiadomości, zgłębić historię tego konkretnego wagonu. Efekty są imponujące. Maciek znalazł wytyczne na rosyjskiej stronie, mailami po angielsku dobijał się o więcej. Dostał materiały z 1946 roku - instrukcję jak malować: kroje liter, wymiary. Mierosławski dodatkowo uzupełnił opracowanie o carskie przepisy wojskowo-kolejowe. Udało się ustalić daty rewizji na okres przełomu wiosny i lata 1940. Wytyczne są więc precyzyjne. A i wiedza o naszej tiepłuszce wciąż się pogłębia.

Wiadomo, że wagony tego typu były szeroko rozpowszechnione w Rosji w okresie przedrewolucyjnym, produkowane bez zasadniczych zmian (ale częściowo modernizowane dla zwiększenia nośności) do około 1920 roku. Używano je także na obecnych ziemiach polskich przed 1914 rokiem na kolejach szerokotorowych, a po odzyskaniu niepodległości - także w PKP. Duża część tych pojazdów trafiła do PKP w okresie wojny 1920 roku. Wagony te użytkowano we wschodnich dyrekcjach PKP (z uwagi na gabaryty) oraz stosowano w komunikacji międzynarodowej z ZSRR przy zastosowaniu urządzeń przestawczych systemu Breitsprechera. W okresie II wojny światowej, szczególnie po zajęciu wschodniej Polski przez wojska ZSRR wagony szerzej trafiły na koleje tej części kraju po ich przebudowie na tor 1524 mm.

Po czerwcu 1941 roku wagony zdobyte przez Niemców podlegały przebudowie na tor normalny, przy czym z reguły kierowano je do służby na terenach okupowanej Rosji, z uwagi na gabaryty. Wagony te oznaczano nawet specjalnym oznaczeniem zarządu kolejowego "DR Ost" dla odróżnienia od wagonów oznaczanych "Deutsche Reichbahn" mogących kursować po sieci kolei o zachodnioeuropejskim rozstawie szyn (1435 mm).

Zakupiony przez Muzeum Wojska pochodzi od nieznanego wytwórcy (brakuje tabliczki) i nieznany jest jego dokładny rok produkcji.

Udało się za to ustalić, jakie były wojenne losy tiepłuszki. Odkryte podczas remontu zarysy oznaczeń i napisów wskazują, że pojazd przed 1941 rokiem używany był przez koleje ZSRR i został zaanektowany przez Niemcy. Świadczą o tym zarówno znaki własnościowe kolei radzieckiej, jak i ich umiejscowienie. Po II wojnie światowej był używany w PKP, ale tylko jako wagon letniskowy - pewnie całe rodziny kolejarzy przyjeżdżano do niego na wczasy wagonowe. Wesołe to musiały być czasy... Teraz tiepłuszkę z duszą czeka era edukacyjna...

Sen zesłańca

Kolejnych sześćdziesiąt metrów kwadratowych muzeum Sybiru mieści się w budynku przy Kilińskiego, w sali wygospodarowanej z przestrzeni białostockiego Muzeum Wojska. Dzisiaj, na trochę ponad miesiąc przed planowanym otwarciem ekspozycji, trudno te sześćdziesiąt metrów kwadratowych nazwać salą. Pracownikom muzeum udał się cud. Na powierzchni trzech tiepłuszek upchnęli w sposób przekonujący i wyczerpujący 200 lat historii zsyłek na Sybir. A to nie to samo co Syberia.

- Syberia to kraina geograficzna na wschód od Uralu. Ale Polacy trafiali nie tylko tam. Stalinowskie zsyłki na przykład kojarzą się też z stepami Kazachstanu. Deportowane osoby osiedlano też w europejskiej części Związku Radzieckiego. Dlatego mówimy o Sybirze, jako pojęciu historycznym, politycznym, pod które można zaszeregować wszystkie miejsca deportacji - wyjaśnia Sylwia Trzeciakowska z Muzeum Wojska, jedna z autorek koncepcji Muzeum Sybiru.
Pomysł utworzenia placówki, która opowiadałaby o historii zsyłek Polaków na wschód spodobał się ministrowi kultury. Nie na tyle jednak, by odpowiednio go docenić. Obiecana dotacja między poszczególnymi ministerialnymi gabinetami skurczyła się o połowę, do stu pięćdziesięciu tysięcy złotych.

- Mogę dom postawić własnymi rękoma - podsumowuje doświadczenia tworzenia ekspozycji Trzeciakowska. Żeby oszczędzić, muzealnicy zakasali rękawy i to co się dało, zrobili samodzielnie. Pomagały też rodziny.

Gdy wchodzimy do sali Muzeum Sybiru, po lewej stronie widać duży fresk. Ponury słup dzielący symbolicznie Azję i Europę. Śnieg, kożuchy. Obejmujący się i płaczący na śniegu, z ogolonymi do połowy głowami, czasem w kajdanach. Zesłańcy. To kopia "Pożegnania z Europą", znanego obrazu Aleksego Sochaczewskiego, który w wstrząsający sposób pokazał zsyłki po Powstaniu Styczniowym.

Najbardziej jednak w oczy rzuca się stojąca w przeciwległym rogu sali... drewniana chata. Z okorowanych, łączonych na zrąb sosnowych bali, uszczelniona mchem.

- Sama ten mech pomiędzy te bale wpychałam - śmieje się Sylwia Trzeciakowska.

Replikę fragmentu domu w jakim mieszkali w tajdze zesłańcy z czasów stalinowskich na podstawie wspomnień i fotografii zbudował ojciec jednego z pracowników muzeum zajmujący się m.in. budową działkowych altanek. Przez niskie drzwi można wejść do środka. A tam żelazna koza stół, taboret i miska.

- Dwie wąziutkie nary. Aż trudno uwierzyć, że na czymś takim można było spać. Z dokumentów wynika, że czasami na jednego zesłańca przypadały na łóżku 42 centymetry - wyjaśnia Sylwia Trzeciakowska.

Takie domy z bali, właściwie baraki, miały czasami po 30 metrów długości, zasiedlało je kilka rodzin. Odrobinę prywatności zapewniały im wówczas dzielące barak na podobieństwo ścian zasłony. Tu też taka będzie. A za nią obraz rosyjskiego malarza. "Sen zesłańca" pokazuje jak się żyło w takich barakach.

Z jedynego, niewielkiego okna chatki widać kolejny wagon. Jest więc ściana z desek, są koła, bufory i komin ogrzewającej wnętrze kozy. I dwa okienka. W mniejszym obraz - trzy głowy zesłańców. W drugim, większym zabudowany zostanie monitor. Naprzeciwko ławeczka. Siadając na niej będzie można jak przez okno wagonu patrzeć na krajobrazy, na które patrzyli wywożeni.

- Jeszcze zastanawiamy się nad tym, jaką porę roku i część Związku Radzieckiego pokazać. Czy będzie to lato, czy zima, Kazachstan czy bezkresne lasy tajgi - mówi Sylwia Trzeciakowska.

Uzupełnieniem ekspozycji będzie kilka dużych plansz pokazujących m.in. jak z Sybiru wracano, infokiosk i podświetlony na czerwono, duży brzozowy krzyż.

- Nawiązanie do Katynia. Niby to nie Sybir, nie wywózki, ale trudno o tym przy takiej okazji nie wspomnieć - podsumowuje pracownik muzeum.

Historię tworzą zwykli ludzie. Ta pisana wielką literą, ta o której uczą podręczniki, składa się z tysięcy mniejszych. W przypadku stalinowskich zsyłek, mniej więcej trzystu pięćdziesięciu tysięcy historii. Tyle bowiem osób wywieziono na Sybir z przedwojennych terenów Rzeczpospolitej. Pokazać tę Historię najlepiej poprzez małe historie.

- Apelujemy więc do białostoczan o przedmioty ze zsyłek. O wszystko co zostało po tamtych dniach. Drobiazgi, listy, pamiętniki, opowieści. By pokazać to jak najwierniej - prosi Sylwia Trzeciakowska.

Muzeum Sybiru ma żyć.

Panewka

Bardzo dobry przykład współpracy wielu ludzi. Tym razem sie udało bo i temat był bardzo delikatny, więc nie było odważnego aby sie sprzeciwić. Podejrzewam że gdyby nie piękna idea to znów odezwałyby się diabelskie podszepty.
Pozdrawiam

Maciej96

Czyli morał z tego, że trzeba realizować piękne idee??

Maciej96

Ech, media są niemożliwe... oczywiście poprzekręcali kluczowe rzeczy jak wywózki na Sybir to tor szeroki - w ich mniemaniu, czyli szeroki =1435mm. Więc trzeba wszystko trzeba brać z przymróżeniem oka Wink

moje przygotowanie też. Uprzedzam, że nie jestem profesjonalnym miłośnikiem kolejowym....
Minuta ok. 13
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Maciej96

Oto efekt prac wielu ludzi Smile

[link widoczny dla zalogowanych]

Co myślicie o tym?

Panewka

Nie rozumiem pytania, znaczy co mam oceniać ? Jeśli chodzi o wagon to na "oko"jest wporzo. Jeśli chodzi o plan pierwszy wolę blondynki. Znaczy na poważnie proszę o o zdięcia taboru do oceny bez kibiców. Pozdro. Henio

elektryk

Jak się domyślam, na pierwszym planie jest nie kibic, a inicjator całego przedsięwzięcia. Wyrazy szacunku ! A więcej zdjęć samego wagonu też by się przydało.