www.parowozy.com.pl

Maciej96

Chciałbym przedstawić kilka artykułów z ustawy o ochronie zabytków popartych orzeczeniami, wskazując praktykę sądów w tej dziedzinie. Może to pomoże wyrobić zdanie na temat postępowania w różnych sytuacjach. Co do wpisywania zabytków ruchomych to:

USTAWA z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Dz.U.03.162.1568 mówi w:
Art. 10. 1. Do rejestru wpisuje się zabytek ruchomy na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków na wniosek właściciela tego zabytku.
2. Wojewódzki konserwator zabytków może wydać z urzędu decyzję o wpisie zabytku ruchomego do rejestru w przypadku uzasadnionej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub nielegalnego wywiezienia zabytku za granicę albo wywiezienia za granicę zabytku o wyjątkowej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej.

Do tego zagadnienia odnosi się:
Wyrok z dnia 30 maja 2007 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
I SA/Wa 483/07
Za zasadne należy uznać wydanie z urzędu przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków decyzji o wpisaniu kolekcji do rejestru zabytków ruchomych, jeżeli organ uznał, że kolekcja ta stanowi świadectwo minionej epoki, a jej zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną. Zamiar sprzedaży poszczególnych obiektów zgłoszony przez syndyka masy upadłości spółki słusznie organ uznał za realne zagrożenie rozproszenia kolekcji, równoznaczne z jej zniszczeniem.
Dz.U.03.162.1568: art. 10 ust. 2

Przewodniczący: Sędzia NSA Ewa Dzbeńska.
Sędziowie WSA: Emilia Lewandowska (spr.), Asesor Przemysław Żmich.
Protokolant: Referendarz sądowy Dariusz Pirogowicz.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu, na rozprawie w dniu 30 maja 2007 r., sprawy ze Skargi Syndyka Masy Upadłości S. Tory Wyścigów Konnych w W. Sp. z o.o. w upadłości w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 5 stycznia 2007 r., nr DOZ.TŁ.500.14.06, w przedmiocie wpisu do rejestru zabytków ruchomych,
oddala skargę.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, decyzją z dnia 5 stycznia 2007 r., nr DOZ.TŁ.500.14.06, utrzymał w mocy decyzję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w W. z dnia 8 sierpnia 2006 r. nr 1590/06, orzekającą wpisanie do rejestru zabytków ruchomych Województwa, tematycznej kolekcji przedmiotów artystycznych stanowiących wystrój wnętrz budynków Zespołu Torów Wyścigów Konnych w W. przy ul. P. 266, w skład której wchodzą przedmioty w liczbie 251 sztuk, wyszczególnione w załączniku do decyzji stanowiącej jej integralną część oraz o nadaniu tej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.
Z ustaleń organu odwoławczego wynika, że Wojewódzki Konserwator Zabytków w dniu 14 lipca 2006 r. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie wpisu do rejestru zabytków kolekcji przedmiotów stanowiących wyposażenie wnętrz pomieszczeń Zespołu Torów Wyścigów Konnych w W.
W dniu 24 lipca 2006 r. syndyk masy upadłościowej poinformował posiadacza kolekcji, tj. Polski Klub Wyścigów Konnych o planowanej aukcji wyznaczonej na dzień 9 sierpnia 2006 r. Powyższa okoliczności dała podstawę Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków do podjęcia działań w oparciu o art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.). W dniu 4 sierpnia 2006 r. miały miejsce komisyjne oględziny kolekcji, podczas których dokonano identyfikacji dzieł artystycznych - 251 sztuk, przechowywanych w pomieszczeniach budynku administracyjno-biurowego wraz z "łącznikiem" oraz trybuny I. Zbiór ten powiększany sukcesywnie do lat dziewięćdziesiątych XX w., stanowi właściwy wystrój wnętrz Zespołu Torów Wyścigów Konnych, tematycznie związanych z funkcją tego zespołu.
Przepis art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, stanowi, iż zabytkiem jest nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich część lub zespoły będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.
Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b tej ustawy, ochronie i opiece podlegają zabytki ruchome będące kolekcjami stanowiącymi zbiory przedmiotów zgromadzonych i uporządkowanych według koncepcji osób, które tworzyły te kolekcje.
Stosownie do przepisu art. 10 ust. 2 ww. ustawy, wojewódzki konserwator zabytków może wydać z urzędu decyzję o wpisie zabytku ruchomego do rejestru zabytków w przypadku uzasadnionej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub nielegalnego wywiezienia zabytku za granicę albo wywiezienia za granicę zabytku o wyjątkowej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej.
Przedmiotowa kolekcja (obrazy, szkice, grafiki, rzeźby, tkaniny oraz nagrody przyznawane w kolejnych gonitwach), związana jest z działalnością Towarzystwa Zachęty do Hodowli Koni w Polsce, powołanego w 1920 r. i była sukcesywnie powiększana do lat dziewięćdziesiątych XX w. Kolekcja ta stanowi wyposażenie wnętrz pomieszczeń Zespołu Torów Wyścigów Konnych w W. i jest tematycznie związana z ich funkcją. Zespół Torów Wyścigów Konnych w W., wybudowany w latach 1931-39 według projektu Zygmunta Plater-Zyberka, z zespołem został wpisany do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w W. z dnia 17 lipca 1989 r. Poszczególne obiekty posiadają zróżnicowaną wartość artystyczną, ale jednocześnie stanowią cenną kulturowo całość o znacznej wartości historycznej.
Przesłankami umożliwiającymi wydanie przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków decyzji o wpisie zabytku ruchomego do rejestru zabytków jest między innymi uzasadniona obawa zniszczenia lub uszkodzenia danego zabytku.
W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, iż zamiar sprzedaży dzieł sztuki wchodzących w skład ww. kolekcji stanowiących wyposażenie wnętrz pomieszczeń Zespołu Torów Wyścigowców Konnych w W. przez syndyka masy upadłościowej, stanowi poważne zagrożenie rozproszenia poszczególnych jej elementów, a tym samym zniszczenia tego zbioru.
Zasadnicze znacznie w tej sprawie ma ustalenie czy zbiór ww. przedmiotów stanowi kolekcję w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przesłankami przemawiającymi za uznaniem dzieł sztuki stanowiących wyposażenie wnętrz pomieszczeń Zespołu Torów Wyścigów Konnych w W. za kolekcję jest to, że przedmioty te posiadają wspólną tematykę nawiązującą do funkcji budynków, w których były gromadzone przez kolejne lata jako składniki wystroju zabytkowych wnętrz. Zasadniczą część kolekcji stanowią portrety koni wyścigowych oraz postaci związanych z długoletnią działalnością Torów Wyścigów Konnych w W. Tym samym można uznać, iż u podstaw tej kolekcji leży koncepcja gromadzenia obiektów związanych z historią i działalnością prowadzoną na terenie Torów Wyścigów Konnych w W. Kolekcja ta stanowi świadectwo minionej epoki, a jej zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną.
W związku z powyższymi ustaleniami organ odwoławczy uznał działania podejmowane w tej sprawie przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za prawidłowe a decyzję organu I instancji za zgodną z prawem.
Skargę na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wniósł Syndyk Masy Upadłości S. Tory Wyścigów Konnych w W. Sp. z o.o. w upadłości, wnosząc o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji i umorzenie postępowania administracyjnego, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że doszło do naruszenia art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W ocenie skarżącego w sprawie nie mamy do czynienia z kolekcją dzieł sztuki, a jedynie ze zbiorem nie powiązanych ze sobą tematycznie przedmiotów. Brak jest dokumentów świadczących o możliwości nadania temu zbiorowi miana kolekcji, a obie decyzje mają w tym zakresie charakter wyłącznie uznaniowy i nie znajdują uzasadnienia w stanie faktycznym sprawy. Z niezrozumiałych dla skarżącego przyczyn, w toku inwentaryzacji pominięto szereg cennych obiektów, zamieszczono obiekty faktycznie nie znajdujące się na terenie administrowanym przez skarżącego lub nie posiadające wartości artystycznej.
Skarżący podnosi również, że ustalenia skarżonej decyzji stoją w sprzeczności z podstawową zasadą Prawa upadłościowego i naprawczego wyrażoną w art. 2, którą jest dbałość o zaspokojenie w maksymalnie wysokim stopniu roszczeń wierzycieli upadłego.
Decyzje te nie uwzględniają także sytuacji gospodarczo-prawnej, w jakiej znajduje się skarżący, a także zasad wynikających z przepisów Prawa upadłościowego.
W odpowiedzi na skargę Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest bezzasadna.
Nie jest uzasadniony zarzut skargi, że zaskarżona decyzja nie uwzględnia zasad prawa wynikających z przepisów prawa upadłościowego. W rozpoznawanej sprawie organy obu instancji działały w oparciu o przepisy ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.) i co do zgodności z przepisami tej ustawy podlega badaniu przez Sąd zaskarżona decyzja. W sprawie tej nie miały zastosowania przepisy Prawa upadłościowego i naprawczego, dlatego organ przy wydawaniu zaskarżonej decyzji nie mógł ich naruszyć. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami jest ustawą szczególną. Przy stosowaniu jej przepisów, powołane do tego organy administracji publicznej, obowiązane są do przestrzegania wyłącznie zawartych w niej uregulowań prawnych. Ustawa ta nie nakłada na te organy obowiązku uwzględniania przy wydaniu decyzji sytuacji gospodarczo-prawnej podmiotów, których dotyczą rozstrzygnięcia zawarte w decyzji, jak i zasad odnoszących się do innych postępowań szczególnych jakim jest postępowanie upadłościowe.
Przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nie zawierają przepisów regulujących procedurę uznania rzeczy ruchomych za kolekcję. Ustawodawca natomiast wprowadził w art. 6 ust. 1 lit. b powołanej ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami obowiązek ochrony i opieki zabytków ruchomych będących w szczególności kolekcjami, definiując w tym przepisie kolekcję jako zbiór przedmiotów zgromadzonych i uporządkowanych według koncepcji osób, które tworzyły te kolekcje.
Zakwalifikowanie więc określonych przedmiotów do kolekcji zostało pozostawione ocenie organów powołanych do ochrony i opieki nad zabytkami. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ wskazał, że przesłankami przemawiającymi za uznaniem wymienionych w załączniku do decyzji organu I instancji przedmiotów za kolekcję jest to, że przedmioty te posiadają spójną tematykę nawiązującą do funkcji budynków, w których były gromadzone przez kolejne lata jako składniki wystroju zabytkowych wnętrz. Zasadniczą część kolekcji stanowią portrety koni wyścigowych oraz postaci związanych z długoletnią działalnością Torów Wyścigów Konnych w W. Organ uznał, że u podstaw tego zbioru leży koncepcja gromadzenia obiektów związanych z historią i działalnością prowadzoną na terenie Torów Wyścigów Konnych w W. Odpowiada więc ta ocena definicji kolekcji zawartej w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o ochronie zabytków i opiece nad tymi zabytkami. Organ stwierdził również, że poszczególne przedmioty posiadają zróżnicowaną wartość artystyczną, ale jednocześnie stanowią cenną kulturowo całość o znacznej wartości historycznej,
Decyzja o wpisaniu zabytku ruchomego, jakim jest kolekcja, do rejestru zabytków z urzędu została pozostawiona uznaniu powołanego do tego organu, gdyż art. 10 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami stanowi, że wojewódzki konserwator zabytków może wydać z urzędu decyzję o wpisie zabytku ruchomego do rejestru w przypadku uzasadnionej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub nielegalnego wywiezienia za granicę zabytku o wyjątkowej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej.
Argumentacja przytoczona w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji potwierdza zasadność wydania z urzędu przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w W. decyzji o wpisaniu kolekcji do rejestru zabytków ruchomych. Organ uznał, że kolekcja ta stanowi świadectwo minionej epoki, a jej zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną. Zamiar sprzedaży poszczególnych obiektów zgłoszony przez Syndyka Masy Upadłości Spółki Tory Wyścigów Konnych w W. słusznie organ uznał za realne zagrożenie rozproszenia kolekcji, równoznaczne z jej zniszczeniem. Jednocześnie organ wskazał, że sprzedaż takich obiektów nie jest zabroniona, jednakże w przypadku kolekcji wpisanej do rejestru zabytków nie jest możliwa sprzedaż poszczególnych jej elementów.
Mając powyższe na uwadze Sąd, na zasadzie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.

Robert77

Macieju, wszystko ładnie pięknie, jak napisałeś powyżej. Zdecydowanie przy wpisie do rejestru zabytków musi być wyrażona zgoda właściciela zabytku.

2. Wojewódzki konserwator zabytków może wydać z urzędu decyzję o wpisie zabytku ruchomego do rejestru w przypadku uzasadnionej obawy zniszczenia, uszkodzenia lub nielegalnego wywiezienia zabytku za granicę albo wywiezienia za granicę zabytku o wyjątkowej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej.

Owszem może wpisać Wojewódzki konserwator zabytków jeśli istnieje obawa zniszczenia, to jednak decydujący głos ma właściciel. W tym momencie stajemy przed mega problemem...

Nie od dziś wiemy, że np. wpisywanie parowozów do rejestru zabytków to droga ciernista i może zniechęcić nie jednego.
Jak zapewne się orientujesz, większość zabytkowego taboru należy do PKP Oddziału Gospodarowania Nieruchomościami. (wiemy co to oznacza....)
Jest to majątek spółki który praktycznie jest nie do ruszenia...
Ta spółka nastawiona jest na zysk, a nie na ochronę zabytków. Trzeba dodać, że ona niszczy zabytki zamiast o nie dbać. Przykładów można mnożyć wiele.

W Polsce mamy zaledwie kilka szt parowozów wpisanych do rejestru zabytków nie mylić te z Muzeum Kolejnictwa w Warszawie.

Zakładając, ze właściciel się zgodził na wpisanie parowozu do rejestru zabytków, to pozostaje przejście przez papierkologię stosowaną. Niektóre urzędy konserwatorskie np. ten w Krakowie jest wyjątkowo odporny na wiedzę...
Rzadko kto chce sobie wziąć na "tyłek" kawał złomu wsadowego. Niestety większości tak się traktuje parowozy. Ciężko przewalczyć mentalność urzędników, którzy nie czują tematu zabytków przemysłowych i kolejowych. Poza tym Ci ludzie nie mają odpowiedniego wykształcenia z dziedziny konserwacji zabytków kolejnictwa.

Następnie stoi problem pozyskania dokumentacji technicznej, przebiegu służby itp dokumentów potrzebnych do stworzenia tzw białych kart.

Nawet jeśli uda nam się go wpisać do rejestru to teraz właściciel powinien zapewnić stała opiekę nad zabytkiem co często jest fikcją w polskich realiach.
Na ogół i tak parowozy gniją, a złomiarze mają raj.

Także problem ratowania zabytków kolejnictwa do łatwych nie należy.
Warto by było pomyśleć o tym co zrobić aby ratować skutecznie to co nam pozostało.
Przyznam się, że osobiście kończą mi się pomysły, opór materii jest bardzo duży i ręce opadają...

Maciej96

Ariel Ciechański

Robert77

Marcinie, zgadzam się z Tobą w całej rozciągłości.
Widzisz problem ratowania zabytków nie jest sprawą łatwą jak wspomniałem. Ludzi, którzy mają jakiekolwiek pojęcie w tym temacie jest garstka.

Dodam, że ponad 3 lata temu miałem pomysł stworzenia organizacji nadrzędnej nad skansenami i stowarzyszeniami. Ciało to miałoby większą siłę przebicia gdyby się sformalizowało. Mogłoby być swoistego rodzaju pomostem pomiędzy miłośnikami a koleją czy też urzędami. Zawsze byłoby łatwiej występować jako jeden głos a nie jak lokalne stowarzyszenie.

Niestety zostałem wyśmiany a moje teorie obrzucone błotem. Po tym dałem sobie spokój. To jednak słyszę głosy ludzi którzy nie "srakają" na internecie a są ludźmi konkretnymi zaczynają popierać moją ideę.

Wiem, że stworzenie takiej organizacji nie jest prosta ale myślę aby mocno się zastanowić nad moją propozycją jeszcze raz...

W chciwli obecnej mamy dwa klasyczne przykłady zaniedbywania zabytków (jednego wpisanego do rejestru zabytków- drugi oczekuje na wpis). Mam tu na myśli dwie parowozownie. Miłośnicy będą wiedzieli o które mi chodzi. Obie są w stanie tragicznym. Kolej zaniedbała i doprowadziła je do ruiny. Teraz miłośnicy starają się je pozyskać i odbudować a następnie stworzyć placówkę muzealno-dydaktyczną.
Kolej powołując się na przepisy ustawy o Komercjalizacji i restrukturyzacji PKP mówi że się nie da przekazać zabytków. Efekt jest taki, że stoją i gniją nadal. Pozostaje wieloletnia dzierżawa za kosmiczne pieniądze...
Mało tego PKP występuje z wnioskiem o jej wykreślenie z rejestru zabytków. Brak zrozumienia dla zabytków.

W kwestii parowozów też nie jest lepiej i przykład klasyczny o Ścinawka czy Kudowa..

Zastanawiam się co trzeba zrobić aby zmienić ludzką mentalność i zwrócić uwagę na to, że zabytki op też majątek i może przynosić zyski jeśli się o nie dba.

Seweryn Loewenstein

Maciej96

Filip B.

Seweryn Loewenstein

Robert77

Seweryn Loewenstein

Filip B.

Robert77

Domyślałem się wyciągniesz ten artykuł z "Rzepy". Pisałem już wiele razy, że p. Redaktor Pinkas jest osobą niekompetentną i zrobiła wielkie świństwo wtrącając informację o Fundacji. Prosiłem ją aby nie było ani słowa o Fundacji w artykule. Mimo to napisała. Tak samo przypisała fikcyjną wypowiedź rzecznika Policji z Komendy na Woli. Brak słów...

Powtarzam jeszcze raz, Fundacja w tej sprawie nie jest zaangażowana i bardzo proszę zakończyć ten wątek.

Seweryn Loewenstein

Maciej96